| स्थानीय पवन | प्रकृति | स्थान का नाम |
| लू | गर्म एवं शुष्क | उत्तरी भारत -पाकिस्तान |
| हबूब | गर्म | सूडान |
| चिनूक | गर्म एवं शुष्क | रॉकी पर्वत |
| मिस्ट्रल | ठंडी | स्पेन -फ़्रांस |
| हरमट्टन | गर्म एवं शुष्क | पश्चिम अफ्रीका |
| सिरोको | गर्म एवं शुष्क | सहारा मरुस्थल |
| सिमुन | गर्म एवं शुष्क | अरब मरुस्थल |
| बोरा | ठंडी एवं शुष्क | इटली एवं हंगरी |
| बिल्जर्ड | ठंडी | टुंड्रा प्रदेश |
| लेवेंतर | ठंडी | स्पेन |
| ब्रिक फील्डर | गर्म एवं शुष्क | आस्ट्रेलिया |
| फ्राईजेम | ठंडी | ब्राज़ील |
| पापागयो | ठंडी एवं शुष्क | मैक्सिको |
| ख़मसिन | गर्म एवं शुष्क | मिश्र |
| सोलानो | गर्म एवं आर्द्रतायुक्त | सहारा |
| पुनाज़ | ठंडी एवं शुष्क | इंडीज़ पर्वत |
| पुर्गा | ठंडी | साइबेरिया |
| नौर्वेस्टर | गर्म | न्यूजीलैंड |
| सांता एना | गर्म एवं शुष्क | कैलिफोर्निया |
| शामल | गर्म एवं शुष्क | इराक, ईरान |
| जोंडा | गर्म एवं शुष्क | अर्जेंटीना |
| पैम्पेरो | ठंडी | पम्पास मैदान |
Ravi Ranjan
Saturday, 21 January 2017
कुछ महत्वपूर्ण स्थानीय पवनें
भारत के प्रमुख शिक्षण एवं प्रशिक्षण संस्थान
| संस्थान | स्थान | राज्य |
| एडमिनिसट्रेटिव स्टाफ कॉलेज | हैदराबाद | आंध्र प्रदेश |
| इंडियन इंस्टीट्युट ऑफ़ मास कम्युनिकेशन | नई दिल्ली | दिल्ली |
| एडमिनिसट्रेटिव ट्रेनिंग इंस्टीट्युट | नैनीताल | उत्तराखंड |
| इंस्टीट्युट ऑफ़ सोशल स्टडीज | लखनऊ | उत्तर प्रदेश |
| नेशनल डिफेन्स एकेडमी | खडगवासला | महाराष्ट्र |
| इंडियन मिलिट्री एकेडमी | देहरादून | उत्तराखंड |
| कॉलेज ऑफ़ मिलिट्री एकेडमी इंजीनियरिंग | किरकी | महाराष्ट्र |
| लाल बहादुर शास्त्री एकेडमी ऑफ़ एडमिनिसट्रेटिव | मसूरी | उत्तराखंड |
| कॉलेज ऑफ़ सैटेलाइट कम्युनिकेशन टेक्नोलॉजी | अहमदाबाद | गुजरात |
| हिमाचल माउंटेनियरिंग इंस्टीट्युट | दार्जलिंग | प. बंगाल |
| इंडियन इंस्टीट्युट ऑफ़ पब्लिक एडमिनिसट्रेशन | नई दिल्ली | दिल्ली |
| लक्ष्मीबाई नेशनल कॉलेज ऑफ़ फिजिकल एजुकेशन | ग्वालियर | मध्य प्रदेश |
| नेशनल पुलिस एकेडमी | हैदराबाद | आंध्र प्रदेश |
| नेताजी सुभाष चन्द्र बोस इंस्टीट्युट ऑफ़ स्पोर्ट्स | पटियाला | पंजाब |
| एयरफ़ोर्स एडमिनिसट्रेटिव स्टाफ कॉलेज | पेरम्बूदूर | तमिलनाडु |
| एयरफोर्स फ़्लाइंग कॉलेज | जोधपुर | राजर्थान |
| डिफेन्स सर्विसेज स्टाफ कॉलेज | वेलिंग्टन | तमिलनाडु |
| सेन्ट्रल इन्सटीट्युट ऑफ़ संस्कृत | तिरुपति | आंध्र प्रदेश |
| नेशनल स्कूल ऑफ़ ड्रामा | नई दिल्ली | दिल्ली |
| पैराटूप ट्रेनिंग कॉलेज | आगरा | उत्तर प्रदेश |
| स्कूल ऑफ़ फॉरेन लेंग्वेज | नई दिल्ली | दिल्ली |
| भारतीय फिल्म तथा टेलिविज़न संस्थान | पुणे | महाराष्ट्र |
| भारतीय फिल्म संग्रहालय | नई दिल्ली | दिल्ली |
| नेशनल बुक ट्रस्ट ऑफ़ इंडिया | नई दिल्ली | दिल्ली |
| नेशनल गैलरी ऑफ़ मॉडर्न आर्ट | नई दिल्ली | दिल्ली |
| ललित कला अकादमी | नई दिल्ली | दिल्ली |
| संगीत नाटक अकादमी | नई दिल्ली | दिल्ली |
| साहित्य अकादमी | नई दिल्ली | दिल्ली |
| राष्ट्रिय शैक्षिक अनुसन्धान एवं प्रशिक्षण परिषद् | नई दिल्ली | दिल्ली |
| एशियाटिक सोसाइटी | कोलकाता | प. बंगाल |
| इंदिरा गाँधी राष्ट्रीय मानव संग्रहालय | भोपाल | मध्य प्रदेश |
| राम कृष्ण मिशन सांस्कृतिक संस्थान | कोलकाता | प. बंगाल |
| केन्द्रीय चलचित्र प्रमाणन बोर्ड | मुंबई | महाराष्ट्र |
| नेशनल इंस्टीट्युट ऑफ़ फैशन टेक्नोलॉजी | नई दिल्ली | दिल्ली |
| संजय गाँधी आयुर्विज्ञान संस्थान | लखनऊ | उत्तर प्रदेश |
विश्व के महासागरीय गर्त और उनके स्त्रोत
| महासागरीय गर्त | स्थिति |
| चैलेन्ज/मेरियाना गर्त | उ. प्रशांत महासागर |
| टोंगा गर्त | द. प्रशांत महासागर |
| फिलीपिंस गर्त | उ. प्रशांत महासागर |
| टासकरोरा गर्त | उ. प्रशांत महासागर |
| प्युटोरीको गर्त | उ. अटलांटिक महासागर |
भारतीय प्रसिद्ध उद्योग

| उद्योग | आधुनिक तरीके के प्रथम कारखाने का स्थापना वर्ष | स्थान |
| सूती वस्त्र | 1818 | कोलकाता |
| जूट | 1855 | रिशरा (प. बंगाल) |
| लोहा इस्पात | 1870 | कुल्टी (प. बंगाल) |
| चीनी उद्योग | 1900 | बिहार |
| सीमेंट | 1904 | चेन्नई (मद्रास) |
| साईकिल | 1918 | कोलकाता |
| कागज | 1812 | सेरामपुर (प. बंगाल) |
| उर्वरक | 1906 | तमिलनाडु |
महाजनपदों की राजधानी एवं क्षेत्र
| महाजनपद | राजधानी | क्षेत्र ( आधुनिक ) |
| गांधार | तक्षशिला | रावलपिंडी एवं पेशावर ( पाकिस्तान ) |
| मत्स्य | विराटनगर | जयपुर ( राजस्थान ) |
| काशी | वाराणसी | वाराणसी ( उत्तर प्रदेश ) |
| वत्स | कौशाम्बी | इलाहबाद ( उत्तर प्रदेश ) |
| मल्ल | कुशावती | देवरिया ( उत्तर प्रदेश ) |
| कोसल | श्रावस्ती | फैजाबाद ( उत्तर प्रदेश ) |
| पंचाल | अहिच्छत्र, काम्पिल्य | बरेली, बदायूँ, फर्रुखाबाद ( उत्तर प्रदेश ) |
| चेदि | शक्तिमती | बुंदेलखण्ड ( उत्तर प्रदेश ) |
| कुरु | इंद्रप्रस्थ | आधुनिक दिल्ली, मेरठ एवं हरियाणा |
| कम्बोज | हाटक | रजौरी एवं हजारा ( उत्तर प्रदेश ) |
| शूरसेन | मथुरा | मथुरा ( उत्तर प्रदेश ) |
| अंग | चम्पा | भागलपुर एवं मुंगेर ( बिहार ) |
| मगध | गिरिब्रज/राजग्रह | पटना एवं गया ( बिहार ) |
| वज्जि | वैशाली/विदेह/मिथिला | मुजफ्फरपुर एवं दरभंगा ( बिहार ) |
| अवन्ति | उज्जैन/महिष्मती | मालवा ( मध्य प्रदेश ) |
| अश्मक | पोटली/पोतन | गोदावरी नदी के आसपास का क्षेत्र |
प्रमुख राजवंश, संस्थापक एवं राजधानी
| राजवंश | संस्थापक | राजधानी |
| हर्यक वंश | बिम्बिसार | राजगृह, पाटलिपुत्र |
| शिशुनाग वंश | शिशुनाग | वैशाली |
| नंद वंश | महापदम् नन्द | पाटलिपुत्र |
| मौर्य वंश | चन्द्रगुप्त मौर्य | पाटलिपुत्र |
| शुंग वंश | पुष्यमित्र शुंग | पाटलिपुत्र |
| कण्व वंश | वसुदेव | पाटलिपुत्र |
| सातवाहन वंश | सिमुक | प्रतिष्ठान |
| कुषाण वंश | कडफिसस प्रथम | पेशावर ( पुरुषपुर ) |
| गुप्त वंश | श्री गुप्त | पाटलिपुत्र |
| हूण वंश | तोरमाण | शाकल ( स्यालकोट ) |
| पुष्यभूति वंश | नरवर्धन | थानेश्वर, कन्नौज |
| पल्लव वंश | सिंहवर्मन चतुर्थ | कांचीपुरम् |
| चालुक्य वंश | जयसिंह | वातापी/कल्याणी |
| चालुक्य वंश | तैलव द्वितीय | मान्यखेत/कल्याणी |
| चालुक्य वंश | विष्णुवर्धन | वेंगी |
| राष्ट्रकूट वंश | दन्तिदूर्ग | मान्यखेत |
| पाल वंश | गोपाल | मुंगेर |
| गुर्जन – प्रतिहार | नागभट्ट प्रथम | मालवा |
| सेन वंश | सामन्त सेन | नदिया |
| गहड़वाल वंश | चन्द्रदेव | कन्नौज |
| चौहान वंश | वासुदेव | अजमेर |
| चंदेल वंश | नन्नुक | खजुराहो |
| गंग वंश | वज्रहस्त वर्मन | पुरी |
| उत्पल वंश | अवन्ति वर्मन | कश्मीर |
| परमार वंश | उपेन्द्रराज | धारानगरी |
| सोलंकी वंश | मूलराज प्रथम | अन्हिलवाड़ |
| कलचुरी वंश | कोकल्ल | त्रिपुरी |
| चोल वंश | विजयालय | तंजावुर |
Subscribe to:
Comments (Atom)